Jarząb przy Starej Drodze Celnej

Rośnie niedaleko Jeleniej Łąki, pochylony w stronę drogi. Schował się w gęstwinie innych drzew i nie widać go zbyt dobrze, ale kłania się wszystkim turystom wędrującym Starą Drogą Celną. Jeszcze nie ma imienia, ale wiem, że będę do niego wracała podczas każdej wizyty w okolicy. I tak jak znajomego powitam słowami: Hej, jak się masz? Chociaż drzewo jest niewielkie i niepozorne ma jednak w sobie to coś, co sprawi, że siedząc w domu, jak ja to mówię na nizinach, czasem pomyślę o nim z troską: czy przetrwało kolejną zimę, jak poradziło sobie z burzami i wichurami. Okolica Jeleniej Łąki leży na wysokości około 900 m n.p.m. i panują  tam trudne warunki klimatyczne. Zbyt krótkie lato, długa i mroźna zima, duża wilgotność, przymrozki o każdej porze roku, nie sprzyjają rozwojowi roślin. 

Gdy spojrzałam pierwszy raz na jarząb, pomyślałam, że może rósł wtedy, gdy Starą Drogą Celną wędrowali strudzeni tragarze ze szkłem z huty w Orlu, a w piecu stojącej niedaleko Michelsbaudy palił się ogień. Wyobrażałam sobie, że to skromne drzewo ma ponad 200 lat i zna wszystkie historie, które jak poranne mgły snują się od lat po okolicy. Może przechodził koło niego Henri Pytlak - legenda tych gór? Pytlaka wspominam w mojej książce. Opisuję tam, jak tłumaczyłam koleżance – towarzyszce kilku moich wycieczek, że Henri Pytlak to imię i nazwisko przyrodnika, na którego cześć nazwano szczyt po czeskiej stronie Gór Izerskich. Wspominam, że dopiero podczas wizyty u naszych sąsiadów, dowiedziałam się, że szczyt Pytlackie Kamienie nie upamiętnia  przyrodnika, ale kłusownika. Niedawno przeczytałam o nim kilka ciekawych informacji. Podobno był francuskim żołnierzem, który zdezerterował w góry podczas walk toczących się w okolicy w XIX wieku. Polował na najlepszą zwierzynę, ale gdy któregoś dnia spotkał, poszukującego go, gajowego Jana z Jizerki, darował mu życie. Niestety gdy się ponownie spotkali Jan nie postąpił tak samo, zabił kłusownika. 

Tak sobie często myślę o moich ulubionych Izerach: tyle jest tam miejsc niezbadanych i tak wiele tajemnic. Może piękny jarząb przy Starej Drodze Celnej powinnam nazwać "Drzewem tajemnic".

Henri Pytlak w "Chacie Jizerce" zdjęcie z 2014 roku